ข้อมูลพื้นฐาน
     สวนนกชัยนาท ได้ริเริ่มขึ้นและจัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2526 ตั้งอยู่บริเวณที่สาธารณประโยชน์เชิงเขาพลอง หมู่ 4 ตำบลเขาท่าพระ อำเภอเมืองชัยนาท ริมถนนพหลโยธิน (ทางหลวงหมายเลข 1) สมัยที่นายกุศล ศานติธรรม ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดชัยนาท (พ.ศ.2525-2527) มีเนื้อที่เพียง 50 ไร่ จัดเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและอนุรักษ์พันธุ์นก ที่นำพาความเจริญทางด้านเศรษฐกิจกระจายลงสู่ท้องถิ่นอย่างแท้จริง แต่เป็นที่น่าเสียดายที่การก่อสร้างยังไม่คืบหน้าไปนั้น ท่านก็ประสบปัญหาด้านสุขภาพเสียชีวิตลง
     ต่อมา โครงการสวนนกชัยนาท ได้จัดส่งคณะกรรมการสวนนกชัยนาทและสโมสรโรตารี ประกอบด้วยข้าราชการ สมาชิกสภาจังหวัดและ นักธุรกิจ ภาคเอกชนท้องถิ่น ไปศึกษาดูงาน เมื่อวันที่ 24-27 เมษายน 2529 ณ สวนนกจูล่ง ประเทศสิงคโปร์ เพื่อนำรูปแบบสวนนกเปิดกว้างขนาดใหญ่ที่ประสบความสำเร็จมาประยุกต์ปรับใช้อย่างชัดเจนเป็นรูปธรรมด้านการก่อสร้างกรงนกที่ ใหญ่ที่สุดในเอเชียและขยายพื้นที่จากเดิมออกไปถึง 248 ไร่ 13 ตารางวา เพื่อรองรับความเจริญเติบโตที่จะเกิดขึ้นในอนาคต และดำริริเริ่มงานมหกรรมหุ่นฟางนกขึ้น
ดังนั้น นายกุศล ศานติธรรมและนายไพรัตน์ เตชะรินทร์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดชัยนาท จึงถือเป็น สองนักพัฒนาที่มีคุณูปการต่อสวนนกชัยนาทให้มีชื่อเสียงโด่งดังและเป็นที่รู้จักแพร่หลาย
     องค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท ในฐานะเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรับถ่ายโอนภารกิจดูแล รับผิดชอบสวนนกชัยนาทโดยตรงในพื้นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินประเภทพลเมืองใช้ร่วมกัน ซึ่งตั้งอยู่ที่ตำบลเขาท่าพระ อำเภอเมืองชัยนาท แปลงที่ออกหนังสือสำคัญสำหรับทางหลวง เลขที่ 8089 ลงวันที่ 27 มีนาคม 2521 รายละเอียดว่า “สวนนกชัยนาทและอาคารสำนักงาน องค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท มีพื้นที่ทั้งหมด 248 ไร่ 13 ตารางวา
     เพื่อเป็นสถานที่ปฏิบัติราชการขององค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาทและเป็นการอนุรักษ์นก การศึกษาค้นคว้าและวิจัย รวมทั้งเป็นการพักผ่อนหย่อนใจและส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดชัยนาท”
     เมื่อปีพุทธศักราช 2530 จากการใช้งบประมาณ พ.ศ.2531 ขององค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท (1 ตุลาคม 2530 - 30 กันยายน 2531) จนถึงปัจจุบันได้ดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเกิดใหม่ภายในสวนนกชัยนาทให้มีความแปลกใหม่ น่าสนใจมากยิ่งขึ้นด้วยสิ่งปลูกสร้าง
     สวนนกชัยนาท ได้มีการพัฒนาและปรับปรุงสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ จนถึงขณะนี้ มีพื้นที่ประมาณ 250 ไร่ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สามารถสร้างรายได้และชื่อเสียงแก่จังหวัดชัยนาทเป็นอย่างมาก โดยมีองค์ประกอบที่ได้สร้างขึ้นให้มีสภาพเป็นธรรมชาติ เช่น สวนหย่อม สระน้ำ เขาพลอง และองค์ประกอบด้านสิ่งก่อสร้าง เช่น กรงนกที่ใหญ่ที่สุดในเอเชีย ศูนย์วิทยาศาสตร์ท้องฟ้าจำลอง ศูนย์รวมนกนานาชนิด สถานแสดงพันธุ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาฯ พิพิธภัณฑ์ไข่นก ปัจจุบันสวนนกชัยนาทอยู่ภายใต้การบริหารจัดการขององค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท โดยการนำของ นายอนุสรณ์ นาคาศัย นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท ผู้บริหารนักพัฒนารุ่นใหม่ที่ทุ่มเท ในการพัฒนาสวนนกชัยนาทให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น เป็นสถานที่ท่องเที่ยวพร้อมความสุข เปิดโลกแห่งการเรียนรู้ สนุก คุ้มค่า หลากหลาย ครบวงจร
      สวนนกชัยนาท ภายใต้การบริหารจัดการขององค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท (Chainat Provincial Administrattion Organization) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มุ่งพัฒนา สวนนกชัยนาท จากการพัฒนาสิ่งก่อสร้างเดิมที่มีอยู่ให้คงเอกลักษณ์อันโดดเด่นในการศึกษานกนานาพันธุ์ให้มีความสนใจมากยิ่งขึ้น ควบคู่กับการเป็นธรรมชาติ ได้แก่ กรงนกที่ใหญ่ที่สุดในเอเชีย (Bird Park) หุ่นฟางนกอินทรีย์เรซิ่น (Straw Eagle Bird) ตั้งตระหง่านบริเวณกลางน้ำ หน้าผาน้ำตกจำลองเพื่อป้องกันดินพังทลาย (Water Falls) และ ศูนย์ข้อมูลการท่องเที่ยวจังหวัดชัยนาท (Tourist Information Center) สวนหย่อม ดอกไม้ประดับตลอดฤดูกาล และพัฒนาสิ่งก่อสร้างขึ้นใหม่ ให้น่าตื่นตาตื่นใจ ทันสมัย และมีความแปลกใหม่ ได้แก่ อาคารแสดงพันธุ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา อุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี (Aquarium) พิพิธภัณฑ์ไข่นก (Egg Muscum) ศูนย์วิทยาศาสตร์ท้องฟ้าจำลอง (Planetarium) ศูนย์รวมนกนานาชนิด (Bird Land) ประติมากรรม(Landmark) สัญลักษณ์คำขวัญประจำจังหวัดชัยนาท ทำด้วยทองเหลือง รวมถึงทิศทางการพัฒนาสวนนกชัยนาทยุคใหม่ ได้แก่ สวนน้ำอวกาศ (Space Water Park) แห่งเดียวในภาคกลางที่เปิดให้บริการตั้งแต่ปลายปี 2556