อาคารแสดงพันธุ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาอุบลรัตนราชกัญญา  สิริวัฒนาพรรณวดี 

ประวัติการก่อสร้างอาคารสถานแสดงพันธุ์ปลาฯ 

        ด้วยความตระหนักถึงการเพิ่มขึ้นของประชากร การปล่อยน้ำเสียและสารเคมีเป็นพิษลงในแม่น้ำเจ้าพระยาล้วนส่งผลให้ปริมาณปลาตามธรรมชาติลดลงอย่างมากจนอาจทำให้ปลาหลายชนิดอยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ดังนั้นนายบุญธง  สงฆ์ประชา จึงริเริ่มให้ก่อสร้างอาคารสถานแสดงพันธุ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2537 เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้และอนุรักษ์พันธุ์ปลาหายากใกล้สูญพันธุ์ 

        ในปัจจุบัน นายอนุสรณ์ นาคาศัย นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท             ได้ปรับปรุงอาคารแสดงพันธุ์ปลาฯเพิ่มเติม โดยสร้างอุโมงค์ปลาไว้รวบรวมพันธุ์ปลาน้ำจืด          เขื่อนเจ้าพระยาจำลอง วิถีชีวิตคนลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา เรือจำลองลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาฯลฯ            ให้ทันสมัยและสวยงามมากขึ้น นับเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์อันน่าภาคภูมิใจของชาวชัยนาททุกคน 

       ภายในอาคารแสดงพันธุ์ปลาฯ ประกอบด้วยตู้ปลาเล็กจำนวน 75 ตู้ปลา และอุโมงค์แก้ว 1 อุโมงค์ มีพันธุ์ปลาน้ำจืดจำนวน 78 ชนิด ประกอบด้วย ปลากินพืช จำนวน 40 ชนิด ปลากินเนื้อ จำนวน 38 ชนิด มีพันธุ์ปลาตามธรรมชาติที่หายากและใกล้สูญพันธุ์ จำนวน 5 ชนิด ได้แก่ ปลาเสือตอ ปลาหางไหม้ ปลายี่สกไทย ปลาจาด ปลากระเบนราหู เพื่อรวบรวมปลาและสัตว์น้ำจืดพันธุ์ต่างๆ เพื่อใช้เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้และพักผ่อนหย่อนใจ และเพื่อเป็นแนวทางในการปลุกจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์แก่ผู้เข้าเยี่ยมชม โดยปรับปรุงจากอาคารเดิมซึ่งมีขนาดเล็กปรับปรุงให้มีขนาดใหญ่ขึ้นมีพื้นที่ 2,000 ตารางเมตร 

          พันธุ์ปลาต่างๆในอาคารแสดงพันธุ์ปลา เช่น 

          ปลาบึก ปลากระเบน ปลาเสือตอ ปลากดดำ ปลาเสือสุมาตรา ปลาเสือพ่นน้ำ      ปลากระแหทอง ปลากระทิงไฟ ปลากระสูบ ปลาบู่ทอง ปลากดเหลือง ปลากระโห้ ปลาดองลาย  ปลาน้ำเงิน ปลายกราย ปลาสร้อยขาว ปลาเค้าฯลฯ 

         การตกแต่งอาคารแสดงพันธ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดีจังหวัดชัยนาท 

           เป็นการปรับปรุงและตกแต่งอาคารสถานแสดงพันธ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาฯ ซึ่งภายในอาคารได้รวบรวมพันธุ์ปลาและสัตว์น้ำจืดหลากหลายชนิด นอกจากนั้นยังมีการปรับแต่รูปแบบการนำเสนอให้มีความแปลกใหม่ เช่น เขื่อนเจ้าพระยาจำลอง วิถีชีวิตของคนลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา นิทรรศการให้ความรู้ทางชีววิทยา โดยทำให้มีบรรยากาศสนุกสนานน่าเที่ยวชม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการอนุรักษ์และแหล่งศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับพันธุ์ปลาน้ำจืดลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งมีความแตกต่างในรูปแบบการนำเสนอที่ไม่ซ้ำแบบใคร 

          ส่วนนิทรรศการ ประกอบด้วย 

          จัดแสดงวิวัฒนาการของเรือประมงและเครื่องมือทำการประมงน้ำจืด ชนิดต่างๆ ประกอบด้วยเครื่องมือประมงพื้นบ้าน เครื่องมือประมงพาณิชย์ 

          รูปจำลองเหมือนจริงของปลา จัดแสดงโดยติดอยู่ตามกำแพงและแขวนลงมาจากเพดานในส่วนของห้องโถงตบแต่งด้วยภาพลักษณะจิตรกรรมฝาผนังแสดงเรื่องราวชีวิตความเป็นอยู่และความเป็นไทยเสมือนการเริ่มต้นของสังคมไทยที่เริ่มมาจากชีวิตริมน้ำของลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา  

          ในส่วนของห้องโถงทางเข้ามีส่วนของที่นั่ง เพื่อสามารถฟังการบรรยายหรือนั่งรอการเข้าชมจัดบรรยากาศโดยนำความเป็นไทยมาตบแต่ง ด้วยภาพจิตรกรรมฝาผนังให้สื่อได้ถึงความเป็นพิพิธภัณฑ์ของลุ่มเจ้าพระยา 

         - จัดทำส่วนนิทรรศการริมฝังเจ้าพระยา 

         - แสดงเรือขนาดจริงและเรือจำลอง 

         - แสดงเครื่องมือประมงพื้นบาน 

           - การตกแต่งด้วยหัวเรือประมงจริงและการคุมบรรยากาศของโซนให้ไปในทิศทางเดียวกัน เช่น บอร์ดข้อมูลหรือป้ายชื่อต่างๆ  

เขื่อนเจ้าพระยากับนายหลวง จำลองแบบเขื่อนเจ้าพระยา พร้อมภูมิทัศน์โดยรอบให้มีระบบน้ำไหลเวียนเสมือนจริง 

           อาคารแสดงพันธุ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาจังหวัดชัยนาท ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี พระราชทานนาม “อาคารแสดงพันธุ์ปลาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี” และทรงทำพิธีเปิดป้ายในวันศุกร์ที่ 18 มิถุนายน 2553 สร้างความปลาบปลื้มปิติแก่ชาวจังหวัดชัยนาทเป็นอย่างยิ่ง